Karaciğer Biyopsisi

Karaciğer biyopsisi, ince bir iğne ile karaciğerden doku örneği alınan bir işlemdir. Bu doku daha sonra laboratuvarda analiz edilir ve karaciğerdeki çeşitli bozuklukların ve hastalıkların teşhis edilmesini sağlar. Karaciğer biyopsisi şu durumların nedenini belirlemek için yapılabilir:

• Ciltte açıklanamayan sarılık
• Ultrason, tomografi gibi görüntülemelerde görülen karaciğer lezyonu
• Açıklanamayan karaciğer büyümesi
• Karaciğer enzimlerinin uzun süre yüksek seyretmesi

Karaciğer biyopsisi, ayrıca karaciğerdeki hasar derecesini belirlemek, hepatit B ve C’yi derecelendirmek amacıyla da kullanılabilir.

Hepatit B ve Hepatit C Karaciğer Biyopsisi

Hepatit B ve C, virüslerin neden olduğu bulaşıcı hastalıklar olup, zamanla karaciğeri ciddi şekilde etkileyebilir. Kronik hepatit enfeksiyonları, karaciğerde iltihaplanmaya yol açar ve bu da fibrozise (karaciğer dokusunun sertleşmesi ve işlevini kaybetmesi) ve sonunda siroza (karaciğerin kalıcı hasarı) neden olabilir. İşte karaciğer biyopsisi bu noktada devreye girer.

1. Teşhis: Karaciğer biyopsisi, hepatit enfeksiyonunun neden olduğu hasarı doğrulamak ve diğer potansiyel hastalıkları dışlamak için kullanılır.
2. Evreleme ve Derecelendirme: Biyopsi, karaciğerdeki fibrozis veya sirozun derecesini belirler.
3. Tedavi Yanıtının Değerlendirilmesi: Tedavi sürecinde, biyopsi ile elde edilen bilgiler, uygulanan tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesini sağlar. Farklı fibrozis derecelerinde farklı medikal tedaviler uygulanabilmektedir.

Karaciğer Biyopsisi Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Kan sulandırıcılar ve NSAID’ler gibi bazı ilaçların, işlemden bir süre önce kesilmesi gerekebilir. Kullandığınız ilaçları doktorunuza bildirmeniz önemli.
• İşlem öncesinde, toplam kan hücre sayınızı ve trombosit sayınızı ölçmek ve kanınızın kanamayı durdurmak için ne kadar iyi pıhtılaştığını kontrol etmek için kan testleri yapılmalıdır. Bunlarda bir sıkıntı görülürse işlem öncesinde trombosit,eritrosit ve TDP transfüzyonu yapılabilir.
• Genellikle işlemden önce 8 saat kadar açlık gerekmektedir.
• Eve dönüş için yanınızda bir refakatçi getirmeniz gerekir.

Perkütan karaciğer biyopsisi

En yaygın karaciğer biyopsisi türü perkütan karaciğer biyopsisidir. “Perkütan” “cilt yoluyla” anlamına gelir. Bu işlemde biyopsi iğnesi görüntüleme eşliğinde doğrudan karın derinizden karaciğerinize ulaşır. Bu, en az invaziv yöntem olduğu için sıklıkla ilk tercihtir.

Transvenöz (transjuguler) karaciğer biyopsisi

Kanama bozukluğu varsa veya karında sıvı birikmesi varsa transvenöz karaciğer biyopsisi yaptırılabilir. “Transvenöz” “bir damar yoluyla” anlamına gelir. Bu işlemde, biyopsi iğnesi karaciğerinize ulaşmak için jugular (Boyun) veninizdeki küçük bir kateterden geçer. Bu aynı zamanda transjugular karaciğer biyopsisi olarak da adlandırılır.

Karaciğer Biyopsisi Ne Kadar Ağrılıdır?

Karaciğer biyopsisinin en ağrılı anı, genellikle işlem sırasında cildinize yapılan lokal anestezi enjeksiyonudur. Bu enjeksiyon, biyopsi iğnesi için bölgeyi uyuşturur, ancak etkisi başlamadan önce bir dakika kadar cildinizde yanma hissi oluşturabilir. Bunun ardından, biyopsi işlemi genellikle ağrısızdır, ancak derin bir baskı veya belirsiz bir rahatsızlık hissedebilirsiniz.

İşlem Sonrası Ne Olur?

İşlem sonrasında, birkaç saat boyunca, genellikle iki ila dört saat, bir dinlenme odasında dinlenirsiniz. Herhangi bir komplikasyon belirtisi olup olmadığı gözlemlenir. Ortaya çıkabilecek çoğu komplikasyon bu zaman dilimi içinde belirginleşir. Ayrıca, herhangi bir ağrınız olup olmadığı takip edilir, gerekirse ağrı kesici verilir.

Karaciğer Biyopsisi Tehlikeli midir?

Deneyimli doktor tarafından yapıldığında, karaciğer biyopsisi genellikle güvenli bir işlemdir. Ciddi komplikasyonlar nadirdir. En yaygın komplikasyonlar arasında , işlem sonrası geçici ağrı ve tansiyonda hafif düşme sayılabilir. Ciddi komplikasyon riski %0.1 civarıdır.

• Ağrı: Bazı insanlar işlem sonrası geçici olarak ağrı yaşarlar. Bu ağrı, karaciğer bölgesinde olabilir (üst karın ağrısı) veya sağ omuza doğru yayılabilir. Genellikle hafif seyreden bu ağrı, ilaçlarla kolayca tedavi edilebilir. Eğer ağrı şiddetli veya uzun süreli ise, bu başka komplikasyonların bir işareti olabilir.
• Düşük Kan Basıncı: Bazı hastalarda işlem sonrasında geçici tansiyonda düşme görülebilmektedir. Bu durumda biraz baş dönmesi olabilir. Genellikle geçicidir ve endişe kaynağı değildir. Ancak kan basıncı çok düşüyorsa, bu iç kanama belirtisi olabilir.

Karaciğer Biyopsisi Sonrası Beslenme?

Karaciğer biyopsisi sonrasında, sindirimi kolay, düşük yağlı yiyecekler tüketmek gerekir. Çok yağlı yiyecekler karaciğeri zorlayabilir. Tavuk, balık gibi yağsız protein kaynakları, haşlanmış sebzeler ve tam tahıllar, hem hafif hem de besleyicidir. Gün içerisinde bol miktarda su içmeye özen gösterin. Ayrıca, kafein ve alkolden kaçının. Lifli yiyecekler tercih edin.

Karaciğer Biyopsisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bir hafta boyunca ağır egzersizlerden fazla ağırlık kaldırmaktan kaçının. İyileşene kadar iğne girişini temiz ve kuru tutun. Düzenli ilaçlarınıza ne zaman geri döneceğinizi ve gerekirse hangi ağrı kesicileri kullanabileceğinizi doktorunuzla konuşun.

Karaciğer Biyopsi Sonucu Nasıl Yorumlanır?

Karaciğer biyopsisi, özellikle tanı konulamayan durumlarda hastalıkların tanısında önemlidir. Örneğin, kronik hepatit, siroz, yağlı karaciğer hastalığı ve karaciğer kanseri gibi durumlar biyopsi ile netleştirilebilir.

Karaciğer hastalıklarının şiddeti ve yaygınlığı, biyopsi ile değerlendirilebilir. Örneğin, fibrozis derecesi (karaciğer sertleşmesi) belirlenerek hastalığın evresi saptanabilir. Birkaç farklı evreleme sistemi vardır ancak sıklıkla 5 evrede değerlendirilir. Bunlar; F0: Fibrozis Yok, F1: Hafif Fibrozis, F2: Orta Derecede Fibrozis, F3: İleri Fibrozis, F4: Siroz olarak sayılabilir.

Kaynaklar

1. Patient.info – Bu site, karaciğer biyopsisinin ne olduğu, neden yapıldığı ve nasıl yapıldığı gibi konular hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca, biyopsi öncesinde ve sonrasında yapılması gerekenler hakkında da ayrıntılı açıklamalar bulabilirsiniz. Daha fazla bilgi için ziyaret edin: Patient.info.
2. NIDDK (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases) – Bu kaynak, karaciğer biyopsisinin neden yapıldığını, nasıl hazırlandığını ve prosedürün nasıl gerçekleştirildiğini detaylı bir şekilde anlatmaktadır. Ayrıca, biyopsi sırasında ve sonrasında ortaya çıkabilecek riskler hakkında da bilgi vermektedir. Detaylar için bakınız: NIDDK.
3. Johns Hopkins Medicine – Bu site, karaciğer biyopsisine nasıl hazırlanılacağını, biyopsinin nasıl yapıldığını ve prosedür sonrası iyileşme sürecini kapsamlı bir şekilde açıklamaktadır. Ayrıca, işlem sırasında ve sonrasında dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgiler sunar. Daha fazla bilgi için: Johns Hopkins Medicine.