Guatr nedir? Belirtileri nelerdir?

Guatr, tiroid bezinin büyüdüğü bir durumdur. Tiroid bezinin tamamı büyüyebilir yada içerisinde tiroid nodülleri olarak adlandırılan bir veya daha fazla küçük kitle gelişebilir.

Tiroid bezi, Adem elmasının altında, boyunda bulunan küçük, kelebek şeklinde bir endokrin bezdir. Tiroksin (T4 olarak da bilinir) ve triiyodotironin (T3 olarak da bilinir) hormonlarını üretir. Bu hormonlar, vücuttaki önemli işlevlerde rol oynar, örneğin:

• Metabolizma.
• Vücut ısısı.
• Ruh hali ve uyarılabilirlik.
• Nabız ve kalp hızı.
• Sindirim.

Guatr, vücudunuzdaki tiroid hormonu miktarının düzensiz olması (hipertiroidizm veya hipotiroidizm) veya tiroid hormonu seviyelerinin normal olması (ötiroid) ile ilişkilendirilebilir.

Guatrın birkaç olası nedeni vardır. Nedenine bağlı olarak, tedavi gerekebilir veya gerekmeyebilir.

Basit guatr, tüm tiroid bezinizin eşit şekilde büyümesi ile oluşur.

Nodüler guatr ise, tiroid bezinizde sert veya sıvı dolu bir nodül (kütle) oluştuğunda ortaya çıkar ve bezin pütürlü bir his vermesine neden olur. Eğer birden fazla nodül varsa, buna multinodüler guatr denir; bu nodüller bazen gözle görülebilir veya sadece tıbbi muayene ve taramalarla fark edilir.

Guatrın türleri tiroid hormon seviyelerine göre de sınıflandırılabilir:

Toksik guatr, tiroid beziniz büyüdüğünde ve fazla miktarda tiroid hormonu ürettiğinde meydana gelir. Nontoksik guatr ise, tiroid beziniz büyümüş ancak tiroid hormon seviyeleriniz normal kaldığında görülür; bu durumda ne çok aktif (hipertiroid) ne de yetersiz aktif (hipotiroid) bir tiroidiniz vardır.

Sağlık uzmanları, tanı koyarken bu çeşitli durumları birleştirerek guatr türlerini belirlerler. Örneğin, toksik multinodüler guatr, birden fazla nodülünüz varken ve bu nodüller fazladan tiroid hormonu ürettiğinde bu şekilde adlandırılır.

Guatr Nedenleri Nelerdir?

Guatr, çeşitli nedenlerle tiroid bezinizin büyümesidir. En yaygın neden dünya genelinde iyot eksikliğidir. Tiroid hormonu üretimi için iyot gerekli olduğunda, yetersiz iyot alımı tiroid bezinin büyümesine sebep olabilir. Yeterli iyotu deniz ürünleri, süt ürünleri ve iyotlu tuz tüketerek sağlayabilirsiniz.

Başka bir neden Graves hastalığıdır; bu durumda bağışıklık sistemi tiroid bezinizi hedef alarak onun büyümesine ve hipertiroidizme (aşırı aktif tiroid) yol açar.

Hashimoto hastalığı da tiroidinizi etkileyebilir. Bu otoimmün hastalık, tiroid bezinin iltihaplanmasına ve bazen büyümesine neden olur. Çoğu kez bu durum kendi kendine iyileşebilir, ama bazen hormon tedavisi gerekebilir.

Tiroid kanseri de tiroid bezinizin büyümesine neden olabilir.

Gebelik sırasında, tiroid beziniz hormonlardan dolayı büyüyebilir.

Tiroidit, yani tiroid bezinin iltihaplanması da bezin büyümesine sebep olabilir.

Çoğu zaman, guatrın nedeni tam olarak bilinmeyebilir ve bazı ilaçlar, örneğin ruh sağlığı veya diğer durumlar için kullanılan lityum, guatr oluşumuna katkıda bulunabilir.

Kaynaklar

1. Cleveland Clinic: Bu sayfa, guatrın belirtileri, nedenleri, teşhis ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler sunar. Öne çıkan belirtiler arasında boyunda şişlik, boğazda sıkışma hissi ve ses kısıklığı bulunmaktadır. Nedenler arasında iyot eksikliği, Graves hastalığı, Hashimoto hastalığı ve tiroid kanseri yer alır. (Cleveland Clinic)​.
2. Johns Hopkins Medicine: Guatrın belirtileri, türleri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi sunan bu site, multinodüler guatr, substernal guatr gibi farklı guatr türlerini de açıklar. Guatrın tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, cerrahi ve radyo frekans ablasyonu (RFA) bulunmaktadır. ​ (Johs Hopkins)​.
3. Patient.info: Bu site, guatrın nedenleri, belirtileri ve tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgiler sunar. Guatrın nedenleri arasında Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi, iyot eksikliği ve bazı ilaçlar yer alır. Ayrıca, guatrın nasıl teşhis edildiği ve hangi durumlarda tedavi gerektiği de açıklanır. (Patient Health)​.